Każda proteza dentystyczna jest ciałem obcym w jamie ustnej i może negatywnie wpływać na tkanki miękkie i/lub twarde tego obszaru. Stany patologiczne związane z noszeniem uzupełnień określane są jako stomatopatie protetyczne. Najczęściej objawiają się one podrażnieniem, otarciem, stanem zapalnym tkanek i związanymi z nimi dolegliwościami bólowymi. Dzięki zaawansowanym technologiom specjaliści oferują uzupełnienia dobrze dopasowane, wykonane z bardzo dobrej jakości materiałów: bezpiecznych dla tkanek i o stabilnych właściwościach fizykochemicznych, jednak pomimo tych zalet, nawet nowoczesne protezy mogą stać się przyczyną bólu w jamie ustnej.
Ból i dyskomfort przy używaniu protez dentystycznych mogą być spowodowane przez:
- Mechaniczne podrażnienie lub uszkodzenie tkanek jamy ustnej albo też naprężenia i przeciążenia w układzie stomatognatycznym – to skutki niedopasowania protez lub ich usterek. Ból mogą wywołać również dobrze dobrane protezy nowe albo używane już kilka lat, a dotychczas nie sprawiające kłopotów. W przypadku pierwszych, dolegliwości wynikają z konieczności dopasowania się tkanek do ciała obcego (mówi się, że nowe protezy „muszą się uleżeć” lub „dotrzeć się z tkankami”); w uzupełnieniach starszych może pojawić się niepełne przyleganie i poluzowana proteza zacznie obcierać śluzówkę. Do bolesnych zmian w obrębie jamy ustnej, głównie w okolicy przyzębia, może doprowadzić noszenie koron lub mostów: uszkodzonych, niedokładnie oszlifowanych i wypolerowanych czy takich, których metalowe elementy trą o szkliwo zębów. Z czasem w miejscu płytkich stanów zapalnych przyzębia mogą rozwinąć się paradontopatie, a uszkodzone szkliwo dotknie nadwrażliwość lub próchnica.
- Zakażenia mikrobiologiczne – na powierzchni protez stomatologicznych osadza się nalot – taki sam, jak na zębach i o takim samym negatywnym wpływie na tkanki jamy ustnej. Jeśli protezy nie są odpowiednio często i dokładnie oczyszczane, bytujące w nich grzyby i bakterie prowadzą do najczęściej bolesnych zakażeń śluzówki, wywołują opuchliznę, nadżerki czy tkliwość tkanki
- Interakcje zachodzące między układem biologicznym jamy ustnej a materiałami budującymi protezy – o charakterze alergii lub wynikające z nieodpowiedniej obróbki chemicznej polimerów tworzących protezę; mogą też być skutkiem kontaktu metalowych części uzupełnień z wilgotnym środowiskiem jamy ustnej.
Żadnego bólu związanego z noszeniem protez nie wolno lekceważyć, ale jeśli założyło się uzupełnienie nowe, przykre dolegliwości są na początku użytkowania zjawiskiem normalnym i powinny ustąpić po okresie zaadaptowania się do nowej sytuacji; w zależności od rodzaju protezy i indywidualnych odczuć proces ten może trwać do kilku tygodni. Jeśli ból nie mija, uniemożliwia użytkowanie protezy albo dolegliwości nasilają się, wskazana jest niezwłoczna konsultacja ze stomatologiem.
